جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده یکی از خطرناک ترین گروه های انحرافی-که سابقه ای طولانی دارد- جریان غالی گری ( غلو و غلات ) بوده است. زیرا همان طوری که از بعضی آیات قرآن فهمیده می شود مردمان گذشته نیز در عقاید و باورهای خود غلو و افراط می نمودند. با توجه به آیات قرآن می توان گفت غلو وافراط اهل کتاب درباره ی پیشوایان و پیامبران خود چشمگیر و قابل توجه بوده ، زیرا این عقاید و باور آنها در بسیاری ازآیات قرآن مورد نکوهش وسرزنش قرار گرفته است.هدف ازانجام این تحقیق تبیین نقش غلووغلات بویژه درعصرصادقین درتخریب چهره دین وقرآن است.پژوهش حاضر بامحوریت آیات قرآن وروایات ائمّه معصومین-علیهم السّلام-به منظورارائه تصویردرست ومعقول ازدین وجلوگیری از غلو وافراط درآن انجام شده است.این نوشتارازنوع بنیادی است وبه روش تحلیل محتوابااستفاده از منابع، مسأله ی غلو درعصرصادقین رامورد مطالعه قرارداده است.از نتایج بحث می توان سوءاستفاده غالیان ازشرایط تقیه ودسترسی محدود به پیشوایان دین والقای مطالب خودساخته به نام آنان برای رواج اباحی گری وتضعیف جایگاه خدا،پیامبروائمه نام برد.

چکیده:با واکاوی دقیق تاریخ و تتبع در آیات نورانی وحی، این حقیقت روشن میگردد که جنگ با اشکالمختلفش از جمله جنگ نرم از آغازین دوران خلقت آغاز گردید. ابلیس که هبوط خویش از درگاه الهیرا معلول عدم سجده بر آدم میدانست به عنوان اولین موجود سرکش در مقابل فرامین الهی کینهبنیآدم را به دل گرفت و در صدد تلافی آسیبی برآمد که به علت سرپیچی اولین فرمان الهی پس ازخلقت آدم متوجه وی شد. با گذر زمان دشمنی ابلیس رنگ و لعاب خاصی گرفته و برای انحراف بنی-آدم از ترفندها و شیوههای متفاوت با گذشته و متناسب با زمان استفاده میکند. با توجه به همینحیلهها و ترفندها تعداد زیادی از فرزندان آدم با تأسی از اوامر و نواهی ابلیس جزء گروه سواره و پیادهنظام وی درآمده و در اغواء بشر، یار و مددکار ابلیس گشتند. لذا لازم است راهها، ترفندها و سیاست-های ابلیس، اعوان و انصارش را مورد مداقه قرار داده تا بتوان شیوههای مناسب مقابله علیه ابلیس را بهکار بست. پیشینه تحقیق با این عنوان یعنی جنگ نرم از دیدگاه قرآن و سنت، به عصر حاضر برمی-گردد و اهل قلم در زمانهای گذشته با چنین عنوانی قلمفرسایی نکردند. بهترین شاهد اینکه در هیچتفسیری، واژه جنگ نرم یافت نمیشود. حتی در عصر حاضر بیشتر نویسندگان جنگ نرم را معطوفبه حوزه سیاسی و امنیتی دانسته و کتابهایی را به رشته تحریر درآوردهاند. با توجه به جدید بودنعنوان تحقیق و فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اعتقادی و اقتصادی جهان و گرفتار آمدن بیشترمسلمانان، و عدم توجه به شیوهها و ترفندهای پیدا و پنهان دشمن، عدم بصیرت کافی، توجه به دویادگار گرانسنگ پیامبر خدا)ص( و دو نسخه شفابخش یعنی قرآن و سنت، ضروری میباشد. چرا کهتتبع دقیق در آیات و روایات است که میتوان در مقابله با دشمن در جنگ نرم بهترین راهکارها رااتخاذ نمود و تحت مدیریت رهبری الهی میتوان در این جنگ فراگیر که حتی در سورهها و لقمههامشهود است سره را از ناسره و راه را از چاه باز شناخت. در این تحقیق از روش کتابخانهای و توصیفیاستفاده گردیده و نرمافزارهای قرآنی و سایتهای قرآنی نیز مورد توجه قرار گرفته است. با توجه بهوسیع بودن دامنه بحث لازم است با تحقیقات مسأله محور و موشکافانانه و با بیان مصادیق و راههایبرون رفت از جنگ نرم را در قرآن و سنت جستجو کرد. لذا در این تحقیق، اهداف، شیوهها و ابزارسردمداران جنگ نرم مورد مداقه قرار گرفته تا با تتبع در آن راهکارهای مقابله با آن، در عرصهمیدانی، بهطور کاربردی مورد بررسی قرار گیرد.کلید واژه: جنگ نرم، ابلیس، نفاق، فرهنگ، بصیرت.

معاد از جمله دغدغه های فطری انسان و همراه تفکر وی در طول تاریخ بوده است. و حضور تعداد زیادی از آیاتقرآن در این خصوص نشانگر اهمیت این موضوع است . پذیرشمعاد در میان مسلمانان امری مورد اتفاق است ولی در خصوص اقسام و کیفیت معاد ،در میان فلاسفه و متکلمان معرکه ی آراء وجود دارد .در تحقیق حاضر،شیخ طوسی با نگرش کلامی و ملاصدرا با نگرش فلسفی ،در برخی موارد با هم اشتراک عقیده و در برخی دیگر اختلاف عقیده داشته اند،از میان دیدگاه هایدر خصوص معاد با سه دیدگاه الف)صرفا جسمانی ب)صرفا روحانی ج)ترکیبی از جسمانیت و روحانیت رو به رو هستیم. نگارنده در این تحقیق پس از ذکر ماهیت معاد، بررسی مولفه ها و استخراجآثار تربیتی معاد در یک نگاه خاص و در یک نگاه برآیندی ،با روش تحلیل محتواخواهد بود

چکیده زنان در طول تاریخ، همواره از عناصر مهم و موثر در شکل‌گیری حکومت‌ها بوده‌اند. حکومت‌های دینی هم، از این قاعده مستثنی نبوده‌اند و زنان در تحقق حاکمیت الهی انبیاء و اولیاء، نقش‌ اثرگذار و سازنده‌ای را ایفا نموده‌اند. هدف این نوشتار، تبیین نقش مومنان بویژه زنان، در زمینه‌سازی، تحقق و استمرار حکومت حضرت مهدی (عج)، به عنوان آخرین حکومت الهی می‌باشد که بشارت آن، در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی، به آزادی‌خواهان جهان، داده شده است. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی بوده و از طریق مطالعه کتابخانه‌ای (اسنادی) نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام شده است. بر اساس نتایج حاصله از این تحقیق، زنان در زمینه‌سازی حکومت جهانی حضرت مهدی (عج)، طبق آموزه‌های قرآنی و سیره اهل بیت(ع)، در حوزه‌ فردی با شناخت حضرت مهدی (عج)، محبت و مودت نسبت به امام، بیعت با امام، تقویت ایمان، هجرت در راه خدا، صبر و پایداری در عصر غیبت و حفظ حجاب و عفاف و در حوزه خانوادگی در دو ساحت همسری و مادری می‌توانند موثر باشند. در حوزه فرهنگی، با احیای امر اهل بیت(ع) و در حوزه اقتصادی، با پایبندی به اقتصاد اسلامی و نیز در حوزه سیاسی، با پایبندی به تفکر هم‌‌گامی دین و سیاست در اسلام و یاری حکومت‌های دینی زمینه‌ساز ظهور، می‌توانند به عنوان منتظران حقیقی امام عصر (عج)، ایفای نقش بنمایند. همچنین در عرصه ظهور و قیام، در دو حوزه فرهنگی ـ تبلیغی و نظامی ـ سیاسی، به انجام وظایف خواهند پرداخت. نهایتاً در دوران درخشان حکومت مهدوی، که مهم‌ترین هدف آن،گسترش و تعمیق عبودیت پروردگار است، زنان با اطاعت از امام معصوم و با حاکمیت عدالت و امنیت، که ارمغان حکومت مهدوی است، به بالندگی و رشد معنوی و علمی بالایی خواهند رسید که آثار آن، در عرصه‌های آموزش، امور اجتماعی و امور قضایی، بیشتر تجلی خواهد داشت.

سنت پیامبر(صلی الله علیه وآله)و حجیت آن و هم‌چنین استمرار آن که نیاز به کسانی دارد که با سنت و قرآن آشنا بوده و به بهترین نحو آن را ادامه دهند، از مهمترین مباحث کلامی و اعتقادی مسمانان به شمار می‌آید که نیاز به ارائه تعریفی واقعی و دور از تعصب را می طلبد. به همین خاطر پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله)، اهل بیت(علیهم السّلام) خود را به عنوان مرجع علمی و سیاسی و ادامه دهندگان سیره خود، بر همگان معرفی نموده تا مسیر برای آیندگان هم روشن باشد، که آیات و روایات فراوانی تکیه‌گاه مدّعای ما می‌باشد. حدیث تأبیرالنخل که مقام پیامبر(صلی الله علیه وآله)را تنزّل داده و حجیت سنت آن حضرت را زیر سوال می‌برد، از جعلیات بوده که با هدف جدایی امور دینی از مسائل اخروی، وضع شده است. هم در حدیث شیعه وهم اهل سنت، نقل به معنا رخ داده و جواز آن هم تأیید شده است، هر چند که مخالفانی هم داشته است. با این تفاوت که حدیث اهل سنت به خاطر عدم کتابت حدیث در قرن اول، دچار این مسأله شده که پیامدهای ادبی و فقه الحدیثی به دنبال داشته است. ولی حدیث شیعه با اجازه معصوم(علیه السلام) و آن هم به طور محدود نقل به معنا شده است.این رساله از نوع پژوهش های بنیادی است و نگارنده با همراهی و مشورت استاد راهنما و مشاور، پس از بررسی آیات مرتبط با موضوع و مراجعه به تفاسیر و منابع حدیثی و سایرمنابع مرتبط به شیوه‌ی کتابخانه ای و تحلیل درون متنی، تعریفی جامع از سنت ارائه داده و احادیث مورد نظر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

هدف از انجام این تحقیق « بررسی تأثیر پذیری و یا عدم تأثیر پذیری تفسیر تبیان شیخ طوسی از تفسیر جامع البیان طبری » است . / یافته های تحقیق : پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده و هر فصل شامل چندین مبحث است. فصل اوّل : به کلیات اختصاص داده شده است که مشترک بین بیشتر پایان نامه هاست. فصل دوّم : روش تفسیری جامع البیان و تبیان بررسی شده و نیز در این فصل ابعاد و گرایش های تفسیری و نیز آراء ونظریات کلامی دو مفسّر یعنی طبری و شیخ طوسی بررسی و با هم مقایسه شده است. فصل سوم وجوه اشتراک و افتراق در تفسیر جامع البیان طبری و تبیان شیخ طوسی بررسی شده است که در طی آن منابع تفسیری، جایگاه روایت و جایگاه اهل بیت (ع) در این دو تفسیر مورد بحث و بررسی قرار گرفته، و با هم مقایسه شده است. فصل چهارم: تأثیر پذیری و تأثیرگذاری نام دارد که در طی آن علل تأثیر پذیری و میزان تأثیر پذیری تفسیر تبیان شیخ طوسی از تفسیر جامع البیان طبری ارزیابی شده و نیز تأثیر گذاری این تأثیر پذیری بر سیر تدوین تفاسیر شیعه بررسی شده و همچنین از روش های تأثیر پذیری تفاسیر نقلی متأخر از تفاسیر نقلی متقدم سخن به بیان آمده است. لازم به ذکر است که هر فصلی دارای یک مقدمه و یک نتیجه گیری به طور مجزا می باشد و پس از پایان هر فصل، مطالب جمع بندی و نتیجه گیری شده است. فصل پنجم: شامل جمع بندی مطالب ونتیجه گیری است که در آن یک نتیجه گیری کلی شده و تصریح گردیده که تفسیر تبیان شیخ طوسی از تفسیر جامع البیان طبری تأثیر پذیری داشته است و این تأثیرپذیری در واقع از جنبه روش تفسیری بوده است نه گرایشهای تفسیری . زیرا تفسیر تبیان شیخ طوسی تفسیری است با گرایش کلامی - اجتهادی ولی تفسیر طبری ، تفسیری است با گرایش روایی - اجتهادی و از جهت گرایشهای تفسیری این دو تفسیر کاملاً با هم متفاوت هستند . وجه غالب تفسیری تبیان کلامی است در حالیکه وجه غالب تفسیری جامع البیان روایی است . با توجه به این واقعیت می توان گفت که تفسیر طبری، الگوی روش تفسیری شیخ طوسی در تألیف تفسیر ارزشمند تبیان بوده است. نام طبری در حدود 650 بار در تبیان ذکر شده و در این میان شیخ طوسی بار ها به رأی شخصی طبری و ترجیهی که وی اختیار کرده است ، توجه و آنرا نقل می کند .

حکمت نوری اشراقی، حکمتی مبتنی بر آگاهی است.و خود آگاهی و شناخت نفس، مبنای هر شناختی بوده و بر هر سناختی تقده دارد و هر دانشی تابع آن استو همه چیز در پرتو خود آگاهی و تجربه من قرار می گیرد. متعلق شناخت نیز به طریق شهودی و علم حضوری اشراقی قابل ادراک می باشد.علم حضوری اشراقی بطور مستقیم و بدون هیچ وساطتی هستی و شیء و نور موجود درشیء را دریافت می کند.سهروردی عامل شناخت حقیقی را حاصل سریان نور ناشی از انوار مجرده در پرتو توجه نفس و خود آگاهی آن نسبت به متعلق شناخت می داند. در ادراکات پنجگانه حسی، مهم ترین ادراک، ابصار یا مشاهده است که به شرط نبودن حجاب و مانع تحقق می یابد. ادراکات باطنی و خیالی و عقلی نیز از طریق روءیت(شهود)حاصل می شود. ادراک خیالی از ارکان شناخت حقیقی است زیرا هم محسوس و هم معقول در ظرف آن متمثل می شوند. رازآموزی فزشته نیز در عالم خیال روی می دهد. در حوزه ادراک عقلی نیز سهروردی با توجه به محدودیتهای عقل استدلالی و جزئی، عقل شهودی را طرح می کند. او با استناد به ادراک خیالی و شهود قلبی خود نشان می دهد که عقل استدلالی جدا مانده از شهود و اشراق، از درک چنین معرفتی ناتوان است. لذا عالی ترین نوع معرفت نزد او معرفت شهودی و اشراقی است که نه صرفاٌ با تعقل و بحث علمی بلکه از راه اتقطاع از تعلقات دنیوی و تهذیب و سلوک باطنی حاصل می شود.هدف سهروردی در ارائه حکمت اشراقی دست یابی به سلسله از حقایق عالم است که فراتر از حوزه حس و تجربه و قلمرو استدلال است که هیچ شک و شبه ای قادر به ابطال آن نیست

مقدّمه‌ی مطالعه در زمینه‌ی بعد مادّی‌گرایی انسان به علّت گرایش به امور دنیوی همواره مطرح بوده و قدمت آن به یونان باستان می‌رسد ، در صدر اسلام نیز این مسأله مطرح بوده است.غالب پژوهشگران با نگاه فلسفی آن هم از نوع غربی و رایج در دنیای مسیحیت به آن نگریسته‌اند. نظرات اندیشمندان مختلف در قالب کتب تفسیری، اخلاقی و مقالات مستقل عرضه شده است.امتیاز این پژوهش ، مبتنی بودن آن بر قرآن و روایات می‌باشد.هدف از این نگارش دست‌یابی به یک قضاوت صحیح و جامع از مادّی‌گرایی است . نوع تحقیق بنیادی و روش آن تحلیل محتواست که پس از توصیف آرای صاحب‌نظران به تحلیل و نقد آن پرداخته است. از جمله نتایج آن عبارتند از این که: مادّی‌گرایی از نظر روحانی و جسمانی دارای انگیزه‌ها ریشه‌های پیدا و پنهانی است که تأثیر محیط بر آن قابل انکار نیست . گرایش انسان به‌ امور مادّی موافق نیازهای طبیعی و نوع خلقت او است ، زیرا صانع حکیم گرایش به‌امور مادّی را برای دست‌یابی بهاهداف متعالی در انسان قرار داده است وکیفیت مواجهه‌ی انسان با این گرایش‌ها در جهّت مثبت یا منفی،می‌تواند در تعیین سرنوشت او موثّر باشد.

چکیدهرزق و روزی همان عطا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وبخشش پی‌درپی و همیشگی ازجانب خداونـد سبحان اسـت که ازآن نفع برده می‌شود، خواه مادی باشد خواه معنوی. رزق ‌و ‌‌‌‌روزی ازجمله مسائل مهمی است‌ که خداوند متعال که تنها رازق هستی است درآیات متعددی ازقرآن کریم به این مسأله اشاره فرموده و‌‌ بعد از بیان آفرینش پدیده های عالم، مسأله رزق مطرح گردیده است. کسب روزی حلال یکی از اساسی ترین مسائل پیش روی بشر است که تأثیرمستقیم وغیرمستقیم بسزایی درسرنوشت دنیا وآخرت انسان دارد. بنابراین اهمیت وضرورت پرداختن به این موضوع از آن جهت است که مال حرام پیوسته در روح وروان آدمی تأثیرمی‌گذارد، بنابراین افرادی که نمی‌خواهند به حرام‌خواری آلوده شوند باید عوامل وزمینه های گرفتاری درمال حرام رابشناسد. هدف از این پژوهش بیان مواردی ازآیات و روایات است که دیدگاه اسلام را درمورد اهمیت رزق حلال مشخص می‌کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و نیز پرداختنبه این نکته مهم که حکمت تفاوت روزی انسان‌ها در چیست و چه عواملی در گشایش وتنگی روزی انسان می‌تواند موثر باشد. ازجمله نتایج مهم این پژوهش می‌توان به این نکته اشاره کرد که‌باتوجه به این‌که فقط خداوند رزاق است، وروزی انسان‌ها را تضمین کرده است اما این مغایرتی با تحریض به تلاش و تدبیر برای جلب رزق ندارد؛ و تلاش و تدبیر اختیاری انسان، به خواست حضرت حق درجریان روزی وی دخیل است. و هم‌چنین رسیدن به این اصل مهم که متفاوت بودن روزی انسان‌ها برحکمت هایی مبتنی است که ازجمله این حکمت‌ها: آزمایش انسـان‌ها، مصلحت آفریدگان، مجازات دنیوی و... می‌باشد. روش نگارش در این پژوهش به صورت کتابخانه ای بوده است. کلید واژه‌ها: رزق، حلال، حرام ، گشایش روزی، تنگی روزی

مفهوم امانت یکی از مفاهیم اخلاقی مطرح شده در قرآن و روایات معصومین(ع) است که بخشی از اصول و قوانین رفتار افراد را در زندگی فردی و اجتماعی بیان میکند. مفسرین، مصادیق متعددی برای امانت مطرح شده در آیات قرآن بیان کردهاند از جمله دین الهی و اموال مردم. آیه 72سوره احزاب، یکی از آیات مهم و مشکل قرآن است که مفسرین در تفسیر مفاهیم مطرح شده در آن نظرات گوناگونی بیان نمودهاند. عرفا، عشق، معرفت، فیض الهی، اسرار حق، عهد الست، لطیفه انسانی و فلاسفه، عقل، خلافت انسانی، ولایت الهیه، استکمال در درجات وجود و رسیدن به فناء فی الله را از جمله مصادیق امانت الهی عرضه شده به انسان در این آیه دانستهاند. مفسرین اقوال متععدی در تفسیرمفاهیم عرضه، حامل امانت، حمل امانت، ابای آسمانها و زمین و کوهها، ظلوم و جهول و ...بیان نمودهاند. از منظر دانش معناشناسی دارای میدان معناشناختی ویژهای است. معنای اصلی آن امنیت و آرامش خاطر است و به عین خارجی که امنیت بدان تعلق میگیرد اطلاق میشود. این مفهوم، در فرهنگ اسلامی، توسعه معنایی یافته و بر امور غیر مادی نیز به کار میرود. مفهوم امانت با مفاهیم ایمان، عهد، رعایت و صدق دارای رابطه همنشینی بوده و با مفاهیم ایمان، عمل صالح، اخلاق و عهد دارای رابطه دوسویه جزءواژگی و شمول معنایی است. همچنین این مفهوم با مفاهیم خیانت و کذب در تقابل معنایی است. امانتداری در فرهنگ اسلامی مفهوم وسیعی است که در نسبت با خدا، پیامبر(ص)، خویشتن، دیگران شامل عموم افراد به شکل عام و خانواده به شکل خاص و در نسبت با طبیعت و حیوانات مطرح میشود که چگونگی امانتداری در رابطه با هرکدام متفاوت است. امانتداری و خیانت در امانت، هرکدام دارای آثار و پیامدهایی در زندگی فردی و اجتماعی انسان است. روش به کار گرفته شده در این پایاننامه، تحلیل محتوای متون منابع اسلامی است.